Banken trekken zich terug uit de financiering van de diamanthandel. De reden: schimmige zaken, dalende prijzen en de opkomst van kunstdiamanten.
Gesloten wereld
Een deel van de wereldwijde diamanthandel – vorig jaar werd er volgens producent De Beers voor $ 82 mrd aan diamanten verkocht – loopt via
Antwerpen. Die markt is tegenwoordig grotendeels in handen van Indiase families, waarvan de familie Mehta – onder meer bekend van de conflicten met haar bank ABN Amro – de grootste en bekendste is.
Ze bewerken de stenen die bedrijven zoals De Beers delven en doen dat bij voorkeur in China, waar duizenden arbeiders genoegen nemen met lage lonen om de stenen te laten fonkelen. Het is een gesloten wereld, waar je als buitenstaander moeilijk binnenkomt. De handel is gestoeld op vertrouwen, op een handdruk. Je naam is even stevig als de reputatie van je vader.
Witwassen
Aan dat vertrouwen is voor de meeste banken inmiddels een einde gekomen. Een handdruk is immers niet voldoende om aan een toezichthouder te laten zien. Die eist klantdossiers, compliance- rapportages, risicoanalyses.
Stok in het zand
Banken financieren diamanten uit voorzorg liever op basis van facturen, dus geld dat een diamantair gegarandeerd tegoed heeft van een koper, dan op basis van stenen. Dat vertelt een bankier die anoniem wil blijven. Maar ook dan kan het nog misgaan. ‘Je denkt als bank stevige grip op de receivables te hebben’, vertelt hij. ‘Maar je tegenpartij blijkt alleen een stok in het zand in Dubai.’
Verlovingsindustrie
Wetgeving wordt strenger, banken vertrekken. Ondertussen is de prijs voor ruwe diamanten sinds een piek in 2012 sterk gedaald. Synthetische diamanten zijn in opkomst. Die zijn goedkoper te maken en duurzamer dan mijnen in controversiële streken. Dat zet extra druk op de prijs van echte stenen.
Dat synthetische diamanten de echte stenen gaan verdringen, gelooft Van Beurden net zomin als de meeste handelaren. ‘De diamantindustrie bestaat dankzij de verlovingsindustrie. Je kunt geen meisje ten huwelijk vragen zonder The Rock. Tenminste, in landen buiten Nederland. En dan de echte, geen kunststeen.’
Dit betreft een beknopte versie van het artikel uit het Financieel Dagblad van 2 november 2018. Lees het volledige artikel op fd.nl.
